Czym jest postępowanie urlopowe?

Branża budowlana pod pewnymi względami bardzo różni się od innych branż:

• Miejsca świadczenia pracy stale się zmieniają (place budowy).
• Przy złej pogodzie i w zimie regularnie dochodzi do przestojów.

Dlatego wielu pracowników w branży budowlanej zmienia pracodawcę raz lub kilka razy w roku. Prowadzi to do pewnych niedogodności – również w kwestii urlopu.

Do jakich niedogodności dochodzi w odniesieniu do urlopu?

W Niemczech pracownik musi być zatrudniony u tego samego pracodawcy przez co najmniej sześć miesięcy, zanim uzyska prawo do pełnego urlopu rocznego. To, ile dni urlopu może wykorzystać pracownik, zależy więc od tego, jak długo jest zatrudniony u tego samego pracodawcy. Jeśli pracownik często zmienia pracodawcę, w wielu przypadkach może nie mieć możliwości skorzystania z dłuższego urlopu.

Pracodawca również ponosi straty w wyniku takiej regulacji. Musiałby on udzielić pracownikowi pełnego rocznego urlopu po upływie sześciu miesięcy, nawet jeśli pracownik nie był u niego zatrudniony przez cały rok. Ze względu na dużą rotację pracowników w przedsiębiorstwach budowlanych mogłoby to prowadzić do problemów finansowych.

Dla niemieckiego budownictwa istnieje zatem specjalne postępowanie urlopowe, w którym muszą uczestniczyć wszyscy pracodawcy. To postępowanie urlopowe obowiązuje na obszarze całych Niemiec. W przypadku oddelegowania pracowników na budowy w Niemczech jesteś także zobowiązany do udziału w tym postępowaniu.

Postępowanie urlopowe działa w następujący sposób:
Pracownik „oszczędza” świadczenia urlopowe u każdego pracodawcy budowlanego i przenosi je ze sobą do kolejnego pracodawcy budowlanego. Jeśli chce wziąć urlop, może wykorzystać wszystkie naliczone dni urlopu u obecnego pracodawcy.

Aby ten system mógł funkcjonować, wszyscy pracodawcy budowlani płacą nam stałą miesięczną składkę za swoich pracowników. W ten sposób finansowane są świadczenia urlopowe. Dzięki temu, pracodawca, który na koniec udzieli urlopu, nie ponosi żadnych strat finansowych.

Dlaczego pracodawcy mający siedzibę za granicą są również zobowiązani do udziału w postępowaniu urlopowym? 

Podstawę prawną stanowi ustawa o pracownikach delegowanych (AEntG) w połączeniu z dyrektywą 96/71 o pracownikach delegowanych oraz poniższe układy zbiorowe, które zostały uznane za ogólnie wiążące:

• Bundesrahmentarifvertrag für das Baugewerbe (BRTV) 
  (federalny ramowy układ zbiorowy pracy dla branży budowlanej)
• Tarifvertrag über das Sozialkassenverfahren im Baugewerbe (VTV) 
  (układ zbiorowy w sprawie postępowania w zakresie kas socjalnych w branży budowlanej)
• Tarifvertrag zur Regelung der Mindestlöhne im Baugewerbe im Gebiet der Bundesrepublik Deutschland (TV Mindestlohn) 
  (układ zbiorowy w sprawie ustalenia płacy minimalnej w branży budowlanej na terenie Republiki Federalnej Niemiec)

W okresie od października 2007 do grudnia 2014 obowiązują układy zbiorowe w połączeniu z AEntG i ustawą o zabezpieczeniu postępowania w zakresie kas socjalnych (SokaSIG).

Wysokość składki naliczana jest od wynagrodzenia brutto pracownika. Wysokość wynagrodzenia brutto wynika z umowy o pracę oraz przepisów ustawowych lub postanowień układu zbiorowego pracy w kraju pochodzenia. Nie może być ono jednak niższe od ustawowej płacy minimalnej w Niemczech.

Składka płacona nam co miesiąc przez pracodawcę wynosi

• od stycznia 2022 r. - 15,20 %. 
• od stycznia 2019 r. do grudnia 2021 r. - 15,40 % 

miesięcznego wynagrodzenia brutto wszystkich pracowników oddelegowanych do Niemiec.

SOKA-BAU to wspólna nazwa dla

• Urlaubs- und Lohnausgleichskasse der Bauwirtschaft (ULAK) 
  (kasa wyrównawcza z tytułu urlopu i wynagrodzenia w budownictwie) oraz
• Zusatzversorgungskasse des Baugewerbes AG (ZVK) 
  (kasa dodatkowych zabezpieczeń w budownictwie).

Obie instytucje wspólnie wdrażają przepisy układów zbiorowych pracy w budownictwie.

ULAK przeprowadza postępowanie urlopowe dla pracodawców z siedzibą za granicą i ich pracowników oddelegowanych do Niemiec. Jest to stowarzyszenie posiadające własną osobowość prawną na mocy nadania przez państwo.

ULAK i ZVK są instytucjami stron układów zbiorowych pracy dla budownictwa:

• Hauptverband der Deutschen Bauindustrie e. V.
  Kurfürstenstraße 129, 10785 Berlin
• Industriegewerkschaft Bauen-Agrar-Umwelt
  Olof-Palme-Straße 19, 60439 Frankfurt am Main
• Zentralverband des Deutschen Baugewerbes e. V.
  Kronenstraße 55-58, 10117 Berlin